Wykorzystanie taśm Thera‑Band w kształtowaniu siły mięśniowej w sportach wyczynowych
Data dodania: 18-07-2025
Współczesny sport wyczynowy charakteryzuje się coraz większym stopniem profesjonalizacji, intensyfikacji obciążeń treningowych oraz potrzebą stałego monitorowania i optymalizacji procesu przygotowania motorycznego. W kontekście wysokiej rywalizacji i minimalnych różnic decydujących o sukcesie, zdolność do generowania siły mięśniowej i jej efektywne wykorzystanie w specyfice danej dyscypliny sportowej nabierają kluczowego znaczenia. Siła nie jest już postrzegana wyłącznie jako potencjał do podnoszenia ciężarów, ale jako funkcjonalna zdolność organizmu do wykonywania skoordynowanych, dynamicznych i precyzyjnych ruchów – często w warunkach niestabilnych, zmiennych i asymetrycznych [^1].
W tym kontekście tradycyjne formy treningu siłowego, choć niezwykle skuteczne, nie zawsze odpowiadają na potrzeby nowoczesnego treningu sportowego. Coraz większe znaczenie zyskują metody alternatywne i uzupełniające, które pozwalają na zwiększenie siły i kontroli nerwowo-mięśniowej przy jednoczesnym zmniejszeniu ryzyka przeciążenia struktur anatomicznych. Jedną z takich metod jest zastosowanie oporu elastycznego, którego najbardziej rozpoznawalną formą są taśmy Theraband [^2].
Początkowo używane głównie w rehabilitacji ortopedycznej i neurologicznej, taśmy Theraband zyskały uznanie również w środowisku sportowym. Ich uniwersalność, niski koszt, mobilność oraz możliwość stosowania w różnych warunkach treningowych sprawiają, że stają się coraz częstszym narzędziem w arsenale trenerów przygotowania motorycznego [^3]. Co ważne, opór elastyczny generowany przez taśmę ma charakter progresywny, co pozwala na precyzyjne dostosowanie bodźca do aktualnych możliwości sportowca i celu treningowego [^2].
Celem niniejszego opracowania jest szczegółowa analiza potencjału taśm Theraband w kontekście kształtowania siły mięśniowej w sportach wyczynowych. Artykuł uwzględnia podstawy fizjologiczne, przegląd literatury naukowej, przykłady ćwiczeń dedykowanych różnym dyscyplinom oraz refleksję na temat praktycznych korzyści i ograniczeń tej metody treningowej.
Opór stawiany przez taśmy Theraband zwiększa się proporcjonalnie do ich rozciągnięcia – np. podwojenie długości taśmy (czyli rozciągnięcie jej o 100%) skutkuje odpowiednio większym oporem, co odzwierciedla tzw. opór progresywny [^2]. Taka charakterystyka pozwala na stopniowe zwiększanie siły mięśni w sposób bardziej naturalny i funkcjonalny, w porównaniu do oporu statycznego (np. sztang czy maszyn oporowych).
Dodatkowo, taśmy te można wykorzystywać w ćwiczeniach jedno- i wielopłaszczyznowych, dostosowując tor ruchu do specyfiki aktywności sportowej. Umożliwia to trening zarówno mięśni głównych, jak i stabilizujących. Dzięki swojej budowie i elastyczności, taśmy Thera‑Band nie tylko wspierają rozwój siły, ale także koordynację nerwowo-mięśniową i propriocepcję [^1].
Ich techniczna jakość została szeroko przebadana. Jak podaje producent, opór generowany przez taśmę czarną przy rozciągnięciu do 100% wynosi około 3,3 kg, natomiast przy 200% – około 5,1 kg [^2]. Wartości te są powtarzalne i mierzalne, co pozwala na ich wykorzystanie także w kontrolowanym treningu medycznym i naukowym.
Źródło: TheraBand® Product Technical Manual2
Mechanizm ten skutkuje zwiększoną aktywacją końcowych faz ruchu – tam, gdzie tradycyjnie występuje naturalna przewaga biomechaniczna. To oznacza, że w treningu z taśmami mięśnie są bardziej aktywne właśnie wtedy, gdy w klasycznym ćwiczeniu ich aktywność może spadać [^5]. Dodatkowo, konieczność utrzymywania napięcia przez cały zakres ruchu prowadzi do większego zaangażowania stabilizatorów posturalnych, w tym mięśni głębokich – m.in. mięśni brzucha, grzbietu i miednicy [^6].
Z perspektywy neurofizjologicznej, taśmy Thera‑Band stymulują propriocepcję i czucie głębokie, ponieważ w wielu ćwiczeniach konieczne jest kontrolowanie ruchu w przestrzeni oraz adaptacja do zmiennego kierunku działania siły. W rezultacie trening z oporem elastycznym wpływa nie tylko na wzrost siły maksymalnej (RM), ale również na poprawę koordynacji nerwowo-mięśniowej, kontroli posturalnej oraz zdolności do generowania siły w dynamicznych sytuacjach sportowych [^7].
Co ważne, charakter pracy z taśmą często odpowiada specyfice ruchów wykonywanych w danej dyscyplinie, np. skręt tułowia w tenisie, rotacja ramienia w siatkówce czy dynamiczne wykroki w narciarstwie alpejskim. Dzięki temu możliwe jest stosowanie tej formy treningu w duchu zasady specyficzności ruchu, co zwiększa jego efektywność transferową do właściwej aktywności sportowej [^1].
Colado i wsp. (2010) porównywali aktywność EMG mięśni w ćwiczeniach wykonywanych z taśmami oporowymi i przy użyciu klasycznych maszyn siłowych. Wyniki pokazały, że aktywacja mięśni była porównywalna w obu grupach, a w niektórych przypadkach – wyższa w przypadku taśm, szczególnie dla mięśni stabilizujących [^3].
Z kolei Andersen et al. (2010), w badaniu obejmującym zawodników piłki ręcznej, oceniali wpływ 12-tygodniowego treningu siłowego z taśmami elastycznymi w porównaniu do tradycyjnego programu siłowego. Nie stwierdzono istotnych różnic między grupami w zakresie przyrostu siły maksymalnej, co sugeruje porównywalną skuteczność obu metod [^5].
Metaanaliza przeprowadzona przez Lopes et al. (2019) objęła 19 badań randomizowanych dotyczących oporu elastycznego i wykazała, że jest on skuteczny zarówno w zwiększaniu siły kończyn dolnych, jak i górnych – niezależnie od wieku badanych osób [^4]. Badacze zaznaczyli również, że elastyczny opór jest szczególnie przydatny w treningu funkcjonalnym i w sytuacjach, gdzie dostęp do tradycyjnego sprzętu jest ograniczony.
Również Anderson i Behm (2004) podkreślili, że niestabilne środowisko pracy (np. opór elastyczny) pozwala utrzymać wyższy poziom aktywności mięśniowej przy mniejszym obciążeniu zewnętrznym, co ma kluczowe znaczenie w prewencji urazów [^6].
W piłce nożnej taśmy są wykorzystywane w celu poprawy siły mięśni pośladkowych i mięśni głębokich biodra. Przykładowe ćwiczenie to przysiady boczne z taśmą założoną nad kolanami, które zwiększają aktywację mięśnia pośladkowego średniego nawet o 40% względem przysiadów klasycznych [^7]. Jest to szczególnie istotne w profilaktyce urazów więzadła krzyżowego przedniego (ACL).
W lekkoatletyce, zwłaszcza w sprintach i skokach, taśmy stosuje się do ćwiczeń dynamicznych takich jak „high knees” z taśmą przy kostkach lub pod stopami, co poprawia siłę zginaczy biodra oraz koordynację mięśniową w fazie odbicia [^1].
W siatkówce, ćwiczenia z taśmą obejmują rotacje zewnętrzne barku w pozycji stojącej, z taśmą przytwierdzoną do uchwytu ściennego. Ćwiczenia tego typu wzmacniają stożek rotatorów, a ich regularne wykonywanie może znacząco zmniejszyć ryzyko urazu barku – jednego z najczęstszych w tej dyscyplinie [^1][^3].
W sportach zimowych, takich jak narciarstwo alpejskie, często wykorzystuje się ćwiczenia z taśmą w pozycji półprzysiadu – np. chodzenie bokiem z taśmą między kostkami – co pozwala na wzmacnianie mięśni odwodzicieli i przywodzicieli, niezbędnych do utrzymania kontroli nad nartami podczas skrętów [^2].
W sportach walki taśmy stosuje się do dynamicznych ćwiczeń takich jak ciosy z oporem – np. jab i cross z taśmą przytwierdzoną za plecami. Takie ćwiczenia poprawiają zarówno siłę, jak i szybkość reakcji mięśniowej, zbliżając charakter pracy mięśni do rzeczywistego pojedynku [^1].
Ponadto, taśmy Theraband umożliwiają trening w dowolnym miejscu i warunkach, bez konieczności dostępu do sprzętu stacjonarnego. To sprawia, że są szczególnie przydatne podczas zgrupowań, zawodów, okresów rekonwalescencji oraz w podróży. Ich mobilność i wszechstronność są nie do przecenienia w kontekście ograniczonego czasu i przestrzeni, z jakimi często mierzą się zawodnicy i trenerzy [^3].
Niezwykle istotnym aspektem jest także bezpieczeństwo treningu z taśmami. Z racji braku obciążeń osiowych, trening z taśmą nie generuje nadmiernych sił ściskających w stawach, co czyni go idealnym rozwiązaniem w treningu prewencyjnym oraz w rekonwalescencji po urazach [^4]. W dodatku, wiele ćwiczeń z taśmą aktywuje mięśnie stabilizujące i posturalne, które w klasycznym treningu mogą być niedostatecznie stymulowane. To właśnie dzięki temu możliwe jest zwiększenie tzw. „siły funkcjonalnej” – zdolności do utrzymania stabilności i generowania siły w warunkach dynamicznych i zmiennych [^6].
Trening z oporem elastycznym może być też doskonałym narzędziem w treningu młodych sportowców, wprowadzających się dopiero w świat przygotowania siłowego. Ze względu na mniejsze ryzyko kontuzji oraz większe możliwości kontroli techniki, taśmy stanowią bezpieczną i efektywną formę wstępu do treningu oporowego [^5]. Podobnie w przypadku sportowców wracających po kontuzjach – taśmy pozwalają na szybkie przywrócenie aktywności mięśniowej bez narażania uszkodzonych struktur [^4].
Wreszcie, istotnym atutem taśm Theraband jest możliwość wykonywania ćwiczeń w wielu płaszczyznach ruchu – co jest szczególnie ważne w sportach wymagających rotacji, skrętów, przyspieszeń i zmian kierunku. Tego typu ruchy są trudne do odtworzenia w klasycznych maszynach siłowych, a taśmy umożliwiają ich swobodną implementację w codziennym treningu [^1].
Specyfika oporu elastycznego pozwala na trening zgodny z biomechaniką naturalnego ruchu, angażujący nie tylko główne grupy mięśniowe, ale również układ nerwowy i mięśnie stabilizujące 6. To czyni trening bardziej funkcjonalnym i łatwiej transferowalnym na pole gry czy matę treningową. W dobie rosnącego znaczenia indywidualizacji i wieloaspektowego podejścia do przygotowania motorycznego, taśmy Theraband mogą stanowić nie tylko alternatywę, ale wręcz obowiązkowy komponent w planowaniu cyklu treningowego 2.
Ich skuteczność została potwierdzona w licznych badaniach naukowych 7, a jednocześnie praktyczna prostota, niska cena oraz bezpieczeństwo użytkowania czynią je narzędziem dostępnym zarówno dla elitarnych sportowców, jak i dla amatorów oraz osób wracających do aktywności po urazach 4. Należy jednak pamiętać, że efektywność tego typu treningu zależy w dużej mierze od prawidłowego doboru oporu, techniki wykonywania ćwiczeń oraz integracji z całościowym programem treningowym.
Dlatego też zalecane jest, aby trening z taśmami Theraband był prowadzony pod nadzorem wykwalifikowanego fizjoterapeuty lub trenera motorycznego, który zadba o odpowiednie dawkowanie bodźców oraz ich specyficzność względem dyscypliny sportowej i poziomu zaawansowania zawodnika 1.
Autor: Maciej Skarwecki
Fizjoterapeuta, fizjoterapeuta sportowy, trener przygotowania motorycznego.
Współpracuje z zawodnikami sportów indywidualnych i drużynowych.
Na co dzień wspiera pacjentów w Centrum Rehabilitacji w Tarnowskich Górach.
Przejdź do strony głównejWróć do kategorii Strefa Eksperta
W dobie rosnącej specjalizacji i intensyfikacji treningu sportowego, coraz większą uwagę zwraca się na metody wspomagające rozwój siły mięśniowej bez nadmiernego obciążenia struktur stawowych. Taśmy Thera‑Band, stanowiące formę elastycznego oporu progresywnego, zyskały uznanie nie tylko w rehabilitacji, ale również w przygotowaniu motorycznym sportowców. Celem niniejszego artykułu jest analiza skuteczności taśm Thera‑Band w budowaniu siły mięśniowej w kontekście sportów wyczynowych, przegląd dostępnych badań oraz przedstawienie praktycznych aplikacji w wybranych dyscyplinach.
1. Wprowadzenie
W tym kontekście tradycyjne formy treningu siłowego, choć niezwykle skuteczne, nie zawsze odpowiadają na potrzeby nowoczesnego treningu sportowego. Coraz większe znaczenie zyskują metody alternatywne i uzupełniające, które pozwalają na zwiększenie siły i kontroli nerwowo-mięśniowej przy jednoczesnym zmniejszeniu ryzyka przeciążenia struktur anatomicznych. Jedną z takich metod jest zastosowanie oporu elastycznego, którego najbardziej rozpoznawalną formą są taśmy Theraband [^2].
Początkowo używane głównie w rehabilitacji ortopedycznej i neurologicznej, taśmy Theraband zyskały uznanie również w środowisku sportowym. Ich uniwersalność, niski koszt, mobilność oraz możliwość stosowania w różnych warunkach treningowych sprawiają, że stają się coraz częstszym narzędziem w arsenale trenerów przygotowania motorycznego [^3]. Co ważne, opór elastyczny generowany przez taśmę ma charakter progresywny, co pozwala na precyzyjne dostosowanie bodźca do aktualnych możliwości sportowca i celu treningowego [^2].
Celem niniejszego opracowania jest szczegółowa analiza potencjału taśm Theraband w kontekście kształtowania siły mięśniowej w sportach wyczynowych. Artykuł uwzględnia podstawy fizjologiczne, przegląd literatury naukowej, przykłady ćwiczeń dedykowanych różnym dyscyplinom oraz refleksję na temat praktycznych korzyści i ograniczeń tej metody treningowej.
2. Charakterystyka taśm Theraband
Theraband to marka elastycznych taśm oporowych stworzona z myślą o progresywnym treningu siłowym i rehabilitacyjnym. Ich główną zaletą jest możliwość uzyskania zróżnicowanego oporu bez użycia ciężkiego sprzętu. System oporu taśm jest kolorystycznie zróżnicowany – od najlżejszej (beżowej) do najbardziej oporowej (złotej) – co umożliwia precyzyjne dostosowanie obciążenia do możliwości ćwiczącego [^2].Opór stawiany przez taśmy Theraband zwiększa się proporcjonalnie do ich rozciągnięcia – np. podwojenie długości taśmy (czyli rozciągnięcie jej o 100%) skutkuje odpowiednio większym oporem, co odzwierciedla tzw. opór progresywny [^2]. Taka charakterystyka pozwala na stopniowe zwiększanie siły mięśni w sposób bardziej naturalny i funkcjonalny, w porównaniu do oporu statycznego (np. sztang czy maszyn oporowych).
Dodatkowo, taśmy te można wykorzystywać w ćwiczeniach jedno- i wielopłaszczyznowych, dostosowując tor ruchu do specyfiki aktywności sportowej. Umożliwia to trening zarówno mięśni głównych, jak i stabilizujących. Dzięki swojej budowie i elastyczności, taśmy Thera‑Band nie tylko wspierają rozwój siły, ale także koordynację nerwowo-mięśniową i propriocepcję [^1].
Ich techniczna jakość została szeroko przebadana. Jak podaje producent, opór generowany przez taśmę czarną przy rozciągnięciu do 100% wynosi około 3,3 kg, natomiast przy 200% – około 5,1 kg [^2]. Wartości te są powtarzalne i mierzalne, co pozwala na ich wykorzystanie także w kontrolowanym treningu medycznym i naukowym.
Źródło: TheraBand® Product Technical Manual2
3. Fizjologiczne podstawy oporu elastycznego
Z punktu widzenia fizjologii wysiłku fizycznego, zastosowanie oporu elastycznego – w odróżnieniu od klasycznego oporu grawitacyjnego – wprowadza istotne zmiany w sposobie rekrutacji jednostek motorycznych oraz aktywacji mięśni w cyklu skurczowym [^4]. W klasycznym treningu siłowym z ciężarami opór jest stały i zależy od masy oraz działania siły grawitacji. W przypadku taśm Thera‑Band, opór rośnie progresywnie wraz z wydłużeniem taśmy, co zmienia charakterystykę pracy mięśni i wymusza bardziej płynne, kontrolowane ruchy w pełnym zakresie ruchu (ROM – Range of Motion) [^2].Mechanizm ten skutkuje zwiększoną aktywacją końcowych faz ruchu – tam, gdzie tradycyjnie występuje naturalna przewaga biomechaniczna. To oznacza, że w treningu z taśmami mięśnie są bardziej aktywne właśnie wtedy, gdy w klasycznym ćwiczeniu ich aktywność może spadać [^5]. Dodatkowo, konieczność utrzymywania napięcia przez cały zakres ruchu prowadzi do większego zaangażowania stabilizatorów posturalnych, w tym mięśni głębokich – m.in. mięśni brzucha, grzbietu i miednicy [^6].
Z perspektywy neurofizjologicznej, taśmy Thera‑Band stymulują propriocepcję i czucie głębokie, ponieważ w wielu ćwiczeniach konieczne jest kontrolowanie ruchu w przestrzeni oraz adaptacja do zmiennego kierunku działania siły. W rezultacie trening z oporem elastycznym wpływa nie tylko na wzrost siły maksymalnej (RM), ale również na poprawę koordynacji nerwowo-mięśniowej, kontroli posturalnej oraz zdolności do generowania siły w dynamicznych sytuacjach sportowych [^7].
Co ważne, charakter pracy z taśmą często odpowiada specyfice ruchów wykonywanych w danej dyscyplinie, np. skręt tułowia w tenisie, rotacja ramienia w siatkówce czy dynamiczne wykroki w narciarstwie alpejskim. Dzięki temu możliwe jest stosowanie tej formy treningu w duchu zasady specyficzności ruchu, co zwiększa jego efektywność transferową do właściwej aktywności sportowej [^1].
4. Przegląd badań naukowych
W ostatnich dwóch dekadach przeprowadzono liczne badania dotyczące skuteczności oporu elastycznego w treningu siłowym, zarówno w środowisku klinicznym, jak i sportowym. Wyniki tych badań jednoznacznie wskazują, że taśmy oporowe, takie jak Thera‑Band, mogą skutecznie stymulować przyrost siły mięśniowej, a ich efektywność bywa porównywalna z tradycyjnym treningiem siłowym.Colado i wsp. (2010) porównywali aktywność EMG mięśni w ćwiczeniach wykonywanych z taśmami oporowymi i przy użyciu klasycznych maszyn siłowych. Wyniki pokazały, że aktywacja mięśni była porównywalna w obu grupach, a w niektórych przypadkach – wyższa w przypadku taśm, szczególnie dla mięśni stabilizujących [^3].
Z kolei Andersen et al. (2010), w badaniu obejmującym zawodników piłki ręcznej, oceniali wpływ 12-tygodniowego treningu siłowego z taśmami elastycznymi w porównaniu do tradycyjnego programu siłowego. Nie stwierdzono istotnych różnic między grupami w zakresie przyrostu siły maksymalnej, co sugeruje porównywalną skuteczność obu metod [^5].
Metaanaliza przeprowadzona przez Lopes et al. (2019) objęła 19 badań randomizowanych dotyczących oporu elastycznego i wykazała, że jest on skuteczny zarówno w zwiększaniu siły kończyn dolnych, jak i górnych – niezależnie od wieku badanych osób [^4]. Badacze zaznaczyli również, że elastyczny opór jest szczególnie przydatny w treningu funkcjonalnym i w sytuacjach, gdzie dostęp do tradycyjnego sprzętu jest ograniczony.
Również Anderson i Behm (2004) podkreślili, że niestabilne środowisko pracy (np. opór elastyczny) pozwala utrzymać wyższy poziom aktywności mięśniowej przy mniejszym obciążeniu zewnętrznym, co ma kluczowe znaczenie w prewencji urazów [^6].
5. Przykłady zastosowania w różnych dyscyplinach
Elastyczny opór znajduje zastosowanie w wielu dyscyplinach sportowych, a ćwiczenia z taśmami Theraband mogą być dostosowywane zarówno pod kątem celów motorycznych, jak i biomechaniki danej dyscypliny. Dzięki różnorodności technik i konfiguracji, taśmy mogą służyć zarówno do rozgrzewki, jak i do budowy siły funkcjonalnej czy regeneracji po urazie.W piłce nożnej taśmy są wykorzystywane w celu poprawy siły mięśni pośladkowych i mięśni głębokich biodra. Przykładowe ćwiczenie to przysiady boczne z taśmą założoną nad kolanami, które zwiększają aktywację mięśnia pośladkowego średniego nawet o 40% względem przysiadów klasycznych [^7]. Jest to szczególnie istotne w profilaktyce urazów więzadła krzyżowego przedniego (ACL).
W lekkoatletyce, zwłaszcza w sprintach i skokach, taśmy stosuje się do ćwiczeń dynamicznych takich jak „high knees” z taśmą przy kostkach lub pod stopami, co poprawia siłę zginaczy biodra oraz koordynację mięśniową w fazie odbicia [^1].
W siatkówce, ćwiczenia z taśmą obejmują rotacje zewnętrzne barku w pozycji stojącej, z taśmą przytwierdzoną do uchwytu ściennego. Ćwiczenia tego typu wzmacniają stożek rotatorów, a ich regularne wykonywanie może znacząco zmniejszyć ryzyko urazu barku – jednego z najczęstszych w tej dyscyplinie [^1][^3].
W sportach zimowych, takich jak narciarstwo alpejskie, często wykorzystuje się ćwiczenia z taśmą w pozycji półprzysiadu – np. chodzenie bokiem z taśmą między kostkami – co pozwala na wzmacnianie mięśni odwodzicieli i przywodzicieli, niezbędnych do utrzymania kontroli nad nartami podczas skrętów [^2].
W sportach walki taśmy stosuje się do dynamicznych ćwiczeń takich jak ciosy z oporem – np. jab i cross z taśmą przytwierdzoną za plecami. Takie ćwiczenia poprawiają zarówno siłę, jak i szybkość reakcji mięśniowej, zbliżając charakter pracy mięśni do rzeczywistego pojedynku [^1].
6. Korzyści zastosowania taśm Theraband w sporcie wyczynowym
Zastosowanie taśm Theraband w przygotowaniu motorycznym sportowców niesie za sobą szereg istotnych korzyści, zarówno w kontekście efektywności treningu, jak i jego bezpieczeństwa. Jedną z kluczowych zalet jest możliwość precyzyjnego dostosowania oporu do indywidualnych potrzeb zawodnika. W przeciwieństwie do tradycyjnych ćwiczeń siłowych, gdzie opór jest stały, taśmy Theraband oferują opór progresywny – im większe rozciągnięcie taśmy, tym większy stawiany opór [^2]. Pozwala to nie tylko na dokładne dozowanie bodźca, ale również na naturalne odwzorowanie krzywej napięcia mięśniowego w cyklu skurczowym [^4].Ponadto, taśmy Theraband umożliwiają trening w dowolnym miejscu i warunkach, bez konieczności dostępu do sprzętu stacjonarnego. To sprawia, że są szczególnie przydatne podczas zgrupowań, zawodów, okresów rekonwalescencji oraz w podróży. Ich mobilność i wszechstronność są nie do przecenienia w kontekście ograniczonego czasu i przestrzeni, z jakimi często mierzą się zawodnicy i trenerzy [^3].
Niezwykle istotnym aspektem jest także bezpieczeństwo treningu z taśmami. Z racji braku obciążeń osiowych, trening z taśmą nie generuje nadmiernych sił ściskających w stawach, co czyni go idealnym rozwiązaniem w treningu prewencyjnym oraz w rekonwalescencji po urazach [^4]. W dodatku, wiele ćwiczeń z taśmą aktywuje mięśnie stabilizujące i posturalne, które w klasycznym treningu mogą być niedostatecznie stymulowane. To właśnie dzięki temu możliwe jest zwiększenie tzw. „siły funkcjonalnej” – zdolności do utrzymania stabilności i generowania siły w warunkach dynamicznych i zmiennych [^6].
Trening z oporem elastycznym może być też doskonałym narzędziem w treningu młodych sportowców, wprowadzających się dopiero w świat przygotowania siłowego. Ze względu na mniejsze ryzyko kontuzji oraz większe możliwości kontroli techniki, taśmy stanowią bezpieczną i efektywną formę wstępu do treningu oporowego [^5]. Podobnie w przypadku sportowców wracających po kontuzjach – taśmy pozwalają na szybkie przywrócenie aktywności mięśniowej bez narażania uszkodzonych struktur [^4].
Wreszcie, istotnym atutem taśm Theraband jest możliwość wykonywania ćwiczeń w wielu płaszczyznach ruchu – co jest szczególnie ważne w sportach wymagających rotacji, skrętów, przyspieszeń i zmian kierunku. Tego typu ruchy są trudne do odtworzenia w klasycznych maszynach siłowych, a taśmy umożliwiają ich swobodną implementację w codziennym treningu [^1].
7. Wnioski
Analizując dostępne dane naukowe oraz doświadczenia z praktyki fizjoterapeutycznej i trenerskiej, należy jednoznacznie stwierdzić, że taśmy Theraband stanowią wartościowe i uniwersalne narzędzie wspomagające proces kształtowania siły mięśniowej w sporcie wyczynowym 3. Ich zalety nie ograniczają się jedynie do możliwości zastosowania w rehabilitacji czy treningu prewencyjnym – coraz częściej są one z powodzeniem włączane w strukturalny trening siłowy zawodników różnych dyscyplin.Specyfika oporu elastycznego pozwala na trening zgodny z biomechaniką naturalnego ruchu, angażujący nie tylko główne grupy mięśniowe, ale również układ nerwowy i mięśnie stabilizujące 6. To czyni trening bardziej funkcjonalnym i łatwiej transferowalnym na pole gry czy matę treningową. W dobie rosnącego znaczenia indywidualizacji i wieloaspektowego podejścia do przygotowania motorycznego, taśmy Theraband mogą stanowić nie tylko alternatywę, ale wręcz obowiązkowy komponent w planowaniu cyklu treningowego 2.
Ich skuteczność została potwierdzona w licznych badaniach naukowych 7, a jednocześnie praktyczna prostota, niska cena oraz bezpieczeństwo użytkowania czynią je narzędziem dostępnym zarówno dla elitarnych sportowców, jak i dla amatorów oraz osób wracających do aktywności po urazach 4. Należy jednak pamiętać, że efektywność tego typu treningu zależy w dużej mierze od prawidłowego doboru oporu, techniki wykonywania ćwiczeń oraz integracji z całościowym programem treningowym.
Dlatego też zalecane jest, aby trening z taśmami Theraband był prowadzony pod nadzorem wykwalifikowanego fizjoterapeuty lub trenera motorycznego, który zadba o odpowiednie dawkowanie bodźców oraz ich specyficzność względem dyscypliny sportowej i poziomu zaawansowania zawodnika 1.
Bibliografia
- Page, P. A., & Ellenbecker, T. S. (2003). The Scientific and Clinical Application of Elastic Resistance. Human Kinetics. ↩↩2↩3↩4
- TheraBand® Product Technical Manual. Hygenic Corporation, Akron, OH, USA. ↩↩2↩3↩4↩5
- Colado, J. C., et al. (2010). A comparison of elastic tubing and isotonic resistance exercises. Journal of Strength and Conditioning Research, 24(7), 1969–1977. ↩↩2↩3
- Lopes, J., et al. (2019). Effects of elastic resistance training on muscle strength: A systematic review and meta-analysis. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 29(4), 636–647. ↩↩2↩3↩4↩5
- Andersen, L. L., et al. (2010). Effect of resistance training combined with stretching on muscle strength and power in handball players. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 20(5), 703–709. ↩↩2
- Anderson, K., & Behm, D. G. (2004). Maintenance of EMG activity and loss of force output with instability. Journal of Strength and Conditioning Research, 18(3), 637–640. ↩↩2↩3
- Distefano, L. J., et al. (2009). Gluteal muscle activation during common therapeutic exercises. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy, 39(7), 532–540. ↩↩2
Autor: Maciej Skarwecki
Fizjoterapeuta, fizjoterapeuta sportowy, trener przygotowania motorycznego.
Współpracuje z zawodnikami sportów indywidualnych i drużynowych.
Na co dzień wspiera pacjentów w Centrum Rehabilitacji w Tarnowskich Górach.
Przejdź do strony głównejWróć do kategorii Strefa Eksperta
